Araştırmamı dergiye gönderirken nelere dikkat etmeliyim?

Bir makaleyi dergiye gönderirken dikkat edilecek birkaç püf noktayı sizinle paylaşmak istiyorum. Çok sayıda makale yazmış olmasına rağmen hala başlık yazısı ve kapak sayfası arasındaki ayrıntılar bile kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu bağlamda genç araştırmacılara katkı sağlayacağını düşünüyorum bu yazımın.

Eminim ki her birinizin öğrencilerimize, araştırma yazmaya yeni başlayanlara yönelik vereceğiniz değerli öneriler vardır. Buradan eklemeler yapabilirsiniz.

Bir dergiye yazı göndermeden önce mutlaka yazarlara bilgi kısmını okuyun. Eğer çoklu yazarsanız birden fazla kişi okur ve yazıyı kurallar açısından kontrol ederse iyi olur. Çünkü mutlaka atladığımız ayrıntılar olacaktır. Bazen virgülü yanlış yerlere koymak makalemizin değerlendirmeye alınmadan yazı işlerinden geri dönmesine neden olabilir.

Makalenizin kelime sayısı önemli. Diyelim ki yayınımızı gönderdiğimiz dergi araştırma makaleleri için en fazla 5000 kelime olacak diyor. O zaman hemen kelime sayısını kontrol edip gerekli kısaltmaları yapmamız gerekir. Ne olacak 100 kelime de fazla olsun diyemeyiz. Eğer kısaltmak istemiyorsanız kelime sayısı daha fazla olan bir dergi araştırabilisiniz. Tüm dergiler kelime sayısını aynı belirlemiyor.

Bir diğer konu kaynak gösterimi. Bu konu önemli ve harfiyen uyulması gerekiyor. Dergilerin bu konudaki açıklamaları okuyun lütfen. Makale içinde kullandığınız kaynaklarınızı kaynakçada kullandığınızdan, kaynakçada gösterdiğiniz çalışmaların ise metin içerisinde olduğundan emin olun. Bunun birçok yolu var. Ancak bu konuda ben klasik yolu kullanıyorum. F5 ile kaynak taraması yapıyorum. Bu yöntem biraz uzun sürebiliyor ama bana aynı zamanda çoklu tekrar yapma şansı veriyor. Bu arada artık kaynaklarda doi numarası da talep edilebileceği için en başta onları da eklerseniz iyi olur.

Makalenizi göndereceğiniz derginin talep ettiği ana başlık ve alt başlıklar nelerdir lütfen dikkatlice okuyun. Örneğin araştırma yöntemleri kısmı için derginin yazım kurallarında başlık olarak "materyal ve metod" kullanmanız istenebilir. Hatta bazı dergiler bulgular ve tartışmayı bazı dergiler ise tartışma ve sonuçları birlikte isteyebilir. Lütfen buna dikkat edin.

Çalışmanızın türüne göre kullandığınız protokoller, raporlama listeleri ni çalışmanıza eklemeniz istenebilir ki artık isteniyor. Örneğin randomize kontrollü çalışmaların Konsolide Raporlama Denemeleri Bildirimi (CONSORT) sistemine göre raporlamanız istenebilir.

Bazı dergiler başlık için de kelime sınırlaması getirebilir. Bunda dikkat edin lütfen. İyi bir başlık nasıl yazılır konusunda yazdığım blog yazımı okuyabilirsiniz.

Makalenizi dergiye gönderirken lütfen tablolar için ne tür kurallar belirlenmiş okuyun. Bazı dergiler, tablolarda yatay ve dikey çizgileri isterken, bazıları sadece yatay çizgileri talep etmektedir. Bazı dergiler tabloları kaynaklardan sonraya koymanızı isteyebilir hatta bazıları tablo sayısına sınırlılık getirmiş olabilir. Eğer grafiğiniz var ise bunları siyah beyaz yapmanız iyi olacaktır. Yabancı dergiler renkli grafikler için sizden ücret talep edebilirler.

Tabloların özü aynı olsa da dergilere göre değişiklik gösterebileceğini unutmayın lütfen.

Bazı dergiler online kaynakları (makale hariç), yayınlanmamış tezleri, internet adreslerini, bildirileri kaynak olarak kabul etmeyebilir. O nedenle kaynaklarınız doğrultusunda dergiyi değiştirmek zorunda kalabileceğinizi unutmayın. Hatta bazı dergiler en fazla 50 kaynak talep etmektedir. Siz tezinizde çok sayıda kaynak kullanmış iseniz bu ayıklama yoluna gitmeniz gerekecek. Burada hangi kaynakları seçmeniz konusunda size kaynak yazımını anlattığım blog yazım katkı sağlayacaktır.

Bazı dergiler sonucun haricinde farklı başlıklar sizden talep edebilir örneğin araştırma sonuçlarının alanda kullanılabilirliği gibi. Siz böyle bir başlık yazmamış olabilirsiniz. Ancak dergiler taleplerine uygun yazıları kabul edecekleri için eksik başlıkları uygun şekilde düzenlemelisiniz.

Dergiye bir makaleyi hazırlarken başlık ve kapak sayfasını hazırlamayı da ihmal etmeyin lütfen. Tüm dergiler başlık sayfası yani "title page" ister. Bir makalenin başlık sayfası makalenin giriş sayfası olup makale hakkında temel bilgi verir. Başlık sayfasında genellikle şu bilgiler bulunur: makalenin başlığı, talep ediliyorsa kısa başlığı, yazarlar, yazarların kurum bilgileri, mail adresleri, telefon numaraları, doi numaraları, hangi yazarın sorumlu yazar olduğu (ilk isim olmak zorunda değil), araştırmanın herhangi bir yerden destek alıp almadığı (TÜBİTAK; BAP vb), tez olup olmadığı, herhangi bir yerde bildiri olarak sunulup sunulmadığı yazılır. Başlık sayfası kısaca yazarlar ve makale hakkındaki temel bilgileri içerir.

Önemli bir diğer husus kapak yazısıdır yani "cover letter." Bir dergide kapak mektubu, bir yazarın bir makaleyi dergiye sunarken dergi editörüne yazdığı kısa bir mektuptur. Bu mektup, makalenin içeriği hakkında genel bir açıklama sunar ve makalenin niçin o dergi için uygun olduğunu ve önemli olduğunu vurgular. Bir dergiye gönderilen kapak mektubu, makalenin editöre sunumuyla birlikte gönderilir ve makalenin kabul edilmesi veya değerlendirilmesi sürecine dahil edilir. Genellikle bir dergi kapak mektubunda şu unsurlar yer alır: makalenin kısa özeti, makalenin önemi, dergiye uygunluğu. Yani kapak mektubu, bir makalenin dergiye sunumu sürecinde editöre bir giriş sağlar ve makalenin dikkat çekici yönlerini vurgular. Bu mektup, makalenin kabul edilmesini etkileyebilecek birçok faktörü açıklar ve araştırmanın derginin yayın alanı ve okuyucu kitlesiyle nasıl uyumlu olduğunu belirtir. Yayınlanmış bir makaleyi daha sonra bildiri olarak sunmayın lütfen. Tam metin olarak kongre kitabında yayınladıysanız onu artık bir dergide yayınlamayın.

Dergiye makaleyi göndermeden önce derginin ücretli olup olmadığını kontrol edin. Türkiye'de de birçok dergi masrafları için az da olsa bir ücret almaktadır. Ortalama 1000-1500 tl. Ancak ücretsiz dergiler ülkemiz için çoğunlukta. Erişim konusunda da Türkiye'de hemşirelik dergilerinde bir sorun yaşamıyoruz. Sadece Türkiye Klinikleri bir ücret talep ediyor yüksek olmayan. Ancak dergi hakkındaki kısmı dikkat li okuyun.

Gönderdiğiniz derginin kaç yıllık olduğuna hangi indekslere girdiğine de bakın. Özellikle akademik hayata yeni başladıysanız indeksler sizin akademik ilerlemenizde önemli bir ayrıntı olarak karşınıza çıkacaktır. Türkiye'de maalesef hemşirelikte SCI, SCIE 'de taranan dergimiz yok. Ancak çok sayıda diğer uluslararası dergilerde yayınlanan dergilerimiz var. Bir de ESCI'da yayınlanan dergimiz var. Umarım dergilerimiz yakın zamanda bu indekslere girmeyi başaracaklar.

Bazen dergiler sizden hakem için öneri isteyebilir. Bu önerileri farklı üniversitelerden ve gönderdiğiniz konu ile ilgili çalışmalar yapanlardan belirtmeniz hakem olmaları ihtimalini artırır ancak bu kişilere yayınınız gönderilmeyebilir de.

Çalışmalarınızı dergiye göndermeden önce özellikle de tek yazarsanız mutlaka bir arkadaşınıza okutun.

Makalenizin göndereceğiniz dergi için uygunluğunu kontrol edin. Derginin amacı ve konuları ile makaleniz ile uyumlu değil ise göndermeyin.

Çalışmanızda mutlaka bir istatistikçiden veya bu konuda kendini geliştirmiş alanınızdaki bir hocanızdan destek alın. Anket formunuzun taslağıyla birlikte uzmanla görüşmeye başlayın. Hatta en başından itibaren birlikte çalışabilir, profesyonel destek alabilirsiniz. Birlikte yol almak sizi de geliştirecek, çok şey öğretecektir.

Göndereceğiniz makale isimsiz ve içerikte sizi veya kurumunuzu gösterir tanımlayıcı bilgi olmamasına dikkat edin. Örneğin Türkiye'nin batısında bir devlet üniversitesi yazmannız Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yazmaktan daha uygun olacaktır.

Teşekkür kısmını da en son ekleyin ki hakemlere bu bilgi gitmesin. Zaten yazı işleri sizi uyaracaktır. Ama gözden kaçtığına tanık olmuyor değiliz. Kimlere teşekkür edeceğinizi önceki yazılarımda okuyabilirsiniz.

Buraya tekrar yazmıyorum ancak başlık, anahtar kelimeler, giriş, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç önerileri yazarken dikkat edeceğimiz püf noktaları. Önceki yazılarımdan okuyabilirsiniz. Tekrara düşmek istemiyorum. Ama göndermeden önce onlara da dikkat etmeniz gerektiğini hatırlatmalıyım.

Hangi dergiye yazınızı gönderecekseniz o derginin adını google yazın ve girin kayıt olun. Sonrasında makale göndere tıklayın ve süreci başlatın. Hepsi bu. Ben Ege Üniversitesi Hemşirelik Dergisini seçtim ve buraya ekledim. Umarım katkı sağlar.