Tanımlayıcı araştırma nedir?

Tanımlayıcı araştırma isminden de anlaşılacağı gibi herhangi bir durumu sadece tanımlar. Tanımlayıcı araştırmada neden sonuç ilişkisi aranmaz, hipotez kurulmaz, müdahale yapılmaz, etki araştırılmaz. Sadece tanımlanır. Araştırmanızda amacınız herhangi bir konuyu sadece tanımlamak ise çalışmanızın türü tanımlayıcıdır. Sorularınız geçmişle ilgili olabilir, mevcut durumla ilgili olabilir hatta gelecekle ilgili olabilir. Anket formunuzda geçmişe yönelik sorularınızın olması çalışmanızı vaka-kontrol çalışması yanı retrospektif diğer bir değişle geriye yönelik araştırma yapmayacağı gibi geleceğe yönelik soru sormanız da çalışmanızı ileriye yönelik, kohort ya da prospektif araştırma yapmaz.

Çalışmanızda bir durumu tanımlamak amacıyla ölçek veya gözlem formu formu kullanmanız çalışmanızı tanımlayıcı olmaktan çıkarmaz. Kısaca buradaki püf nokta tanımlamaktır. Örneğin: “Yaşlılarda depresyon: Huzurevi örneği” çalışmasında belli ki huzurevinde yaşayan insanların depresyonunu tanımlayacaksınız. “Hemşirelik öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları” başlığı da tanımlayıcı bir araştırmanın başlığıdır.

Bazı kafa karıştıran durumlar elbette var. Örneğin ileri yönelik tanımlayıcı araştırma, geriye yönelik tanımlayıcı araştırmalarla ilişki arayan tanımlayıcı araştırma gibi kavramlarla karşılaşıyoruz. Bu ifadelerin doğruluğu tartışılabilir. Ancak bu ifadeler araştırmaların tanımlayıcı olduğu gerçeğini değiştirmez. Ancak ne yalan söyleyeyim “ilişki arayan tanımlayıcı araştırmaya” ben de takılıyorum. Bunun korelasyonel (ilişki arayan) araştırma ile sınırları nasıl belirlenebilir? Tartışmak lazım.

Tanımlayıcı araştırma bir olayın fotoğrafını çeker ve bırakır. Ortaya koyduğu sonuçlarda genel olarak frekans ve ortalamalardır. Yaşlılarda depresyon %20. Bu bir tanımlamadır. Kadınların şiddet görme sıklığı %30. Bu bir tanımlamadır. Hemşirelerde eleştirel puan ortalaması 23.06±6.0 bu bir ortalama ve tanımlamadır. Çalışmamızın sonunda covid-19 en fazla kapalı alanlarda çalışanlarda saptandı. Bu bir tanımlamadır. İshal en fazla yaz aylarında görüldü. Bu bir tanımlamadır. Depresyon en fazla yaşlılarda görüldü. Bu bir tanımlamadır. Yani herhangi bir durumu kişi, yer ve zamana göre dağılımına bakabiliriz. Sağlık ve hastalıkla ilişkili sayısız tanımlamalar yapabiliriz.

Tanımlayıcı çalışmalar diğer çalışmalardan daha az önemli değildir. Çünkü bu çalışmalar diğer çalışmalar için hipotez kurulmasına, problemin tanımlanmasına, girişimlerin planlanmasına destek olacaktır. Ama aynı şeyleri sürekli tanımlamanın ne kişiye ne bilime ne de mesleğe yararı yoktur. Özellikle ülke çapında kurumlar tarafından yüzlerce veri oluşturulabiliyorken bu verileri küçük bir grupta yeniden tekrarlamak zaman kaybıdır.

Özellikle tanımlayıcı araştırmayı ayrıca yazmak istedim. Çünkü hemşirelikte özellikle de gençlerin en çok tercih ettiği araştırma turu ve açıkçası yönteme doğru yerleştirilmiyor. Bunda ise hepimizi sorumluluğu var. Çünkü bizlerin netleşmesi bile yılları alıyor. Ama öğrendiklerimizi ve özümsediklerimizi gençlere aktarmak boynumuzun borcu…

Bir sonraki başlıkta analitik araştırmaları anlatacağım.