Çevre Odaklı Kültürel Yeterlilik Modeli Kullanma Rehberi

Çevre Odaklı Kültürel Yeterlilik Modelini araştırmalarında kullanmak isteyenler için hazırladığım bir ön çalışmayı sizlerle paylaşmak istiyorum. Eğer çalışmanızın kavramsal çatısını çevre Odaklı Kültürel Yeterlilik Modeline oturtacaksanız yarı yapılandırılmış görüşme formunda bu sorulardan yararlanabilirsiniz. Bu sorular üzerinde çalışmalarım devam ediyor. Sizlerin desteği ile bu soruları ve kavramları daha net hale getirebileceğimi umuyorum.

ÇEVRE ODAKLI KÜLTÜREL YETERLİLİK YARI YAPILANDIRILMIŞ GÖRÜŞME FORMU

Bölüm 1: Toplumsal Kurumlar ve Kültürün Etkisi

1. Din:

   • Dini inançların kültürel yeterlilik üzerinde nasıl bir rol oynadığını düşünüyorsunuz? Farklı dini inançlara sahip bireylerle olan etkileşimlerinizde hangi kültürel farkları gözlemlediniz? Bu farklılıkları anlamakta zorlandığınız oldu mu?

2. Aile:

   • Aile kültürünüzün, kültürel yeterlilik veya yetersizlik anlamında sizi nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz? Aile yapınızın kültürel farkındalık geliştirmede nasıl bir rolü oldu?

3. Eğitim:

   • Eğitim sisteminin kültürel farkındalığınızı nasıl şekillendirdiğini düşünüyorsunuz? Eğitim kurumlarının kültürel yeterlilik geliştirme konusundaki rolü hakkında ne düşünüyorsunuz?

4. Ekonomi:

   • Ekonomik faktörlerin kültürel yeterlilik üzerindeki etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Farklı ekonomik düzeylerden gelen bireylerle çalışırken kültürel çatışmalar veya anlayış farkları yaşadınız mı? Bu durumları nasıl yönettiniz?

5. Siyaset:

   • Siyasi görüşlerin kültürel farkındalık ve yeterlilik üzerindeki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz? Siyasi ortamın kültürel çatışmaları nasıl etkilediğine dair gözlemleriniz nelerdir?

6. Hukuk:

   • Hukukun kültürel yeterlilik veya yetersizlik üzerindeki rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz? Farklı kültürel arka planlara sahip bireylerin hukuki süreçlerde nasıl farklı muamele gördüğünü gözlemlediniz mi? Bu durumun kültürel yeterlilik açısından sonuçları neler olabilir?

7. Endüstri:

   • Endüstri alanında kültürel yeterlilik geliştirmek için hangi adımların atılması gerektiğini düşünüyorsunuz? Endüsti ve teknoloji kültürün sağlık üzerindeki etkisini nasıl şekillendiriyor?

Bölüm 2: Çevrenin Kazandırdığı Olumsuz Nitelikler

8.      Etnosantrizm Etnosantrizm, kişinin kendi kültürel değerlerini evrensel olarak kabul edilen normlar olarak görmesi ve diğer kültürlerin bu değerlere göre değerlendirilmesidir.Soru: Başkalarının kültürel değerlerini anlamakta veya kabul etmekte zorlandığınız bir an oldu mu? Bu durumu nasıl fark ettiniz ve nasıl başa çıktınız?

9.      Kültürel Körlük Kültürel körlük, bir kişinin kültürel farklılıkları görememesi veya önemsememesi durumudur.Soru: Kültürel farkındalığın olmadığını veya göz ardı edildiğini düşündüğünüz bir durumla karşılaştınız mı? Bu durumun sonuçları ne oldu ve bu duruma nasıl tepki verdiniz?

10.  Kültürel Bilgisizlik Kültürel bilgisizlik, bir kişinin başka bir kültürün uygulamaları, normları veya değerleri hakkında bilgi sahibi olmamasıdır.Soru: Bilmediğiniz bir kültürel pratikle karşılaştığınızda nasıl bir tepki verdiniz? Bu durumu anlamaya çalışmak için neler yaptınız?

11.  Kültürel Dayatma Kültürel dayatma, bir grubun ya da bireyin kendi kültürel değerlerini veya normlarını başkalarına zorla kabul ettirmesi anlamına gelir.Soru: Kültürel dayatmaların olduğu bir ortamda bulundunuz mu? Bu durumu nasıl yönettiniz ve hangi stratejilerle dayatmalara karşı durdunuz?

12.  Stereotip Davranış Stereotip davranış, bireylerin belirli bir kültür veya grup hakkındaki genel yargılara veya kalıpyargılara dayanarak hareket etmesidir.Soru: İnsanların kültürel stereotiplerle hareket ettiği bir duruma tanık oldunuz mu? Bu durumu gözlemlediğinizde nasıl tepki verdiniz ve durumu nasıl değerlendirdiniz?

13.  Kültürel Önyargı Kültürel önyargı, bir kişinin başka kültürlere karşı bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde önyargılı davranmasıdır.Soru: Kendi kültürel önyargılarınızın farkına vardığınız bir durumu paylaşır mısınız? Bu farkındalık size ne öğretti ve bu önyargıyı aşmak için ne yaptınız?

14.  Irkçılık Irkçılık, bireylerin ırklarına göre ayrımcılığa uğraması ya da aşağılanması anlamına gelir. Bu, bir grubun diğerlerinden üstün ya da aşağı görülmesiyle ortaya çıkar.Soru: Irkçılık içeren bir duruma şahit oldunuz ya da böyle bir durumu bizzat yaşadınız mı? Bu olay karşısında nasıl bir tepki verdiniz ve durumu nasıl değerlendirdiniz?

Bölüm 3: Çevrenin Kazandırdığı Olumlu Nitelikler

12.  Kültürel İstek Kültürel istek, kişinin farklı kültürleri anlamaya ve onlara saygı duymaya yönelik içsel motivasyonu olarak tanımlanabilir.Soru: Farklı kültürlere duyduğunuz ilgi ve onları anlamak isteme arzunuz nasıl gelişti? Bu ilginin gelişmesine katkıda bulunan deneyimlerinizi ve motivasyonlarınızı paylaşır mısınız?

13.  Kültürel Bilgi Kültürel bilgi, farklı kültürler hakkında sahip olunan bilgi birikimidir. Bu bilgiler, tarih, dil, inançlar, sosyal normlar ve gelenekler gibi çeşitli alanları kapsar.Soru: Farklı kültürler hakkında bilgi edinme süreciniz nasıl oldu? Bu bilgileri edindiğiniz kaynaklar ve bu bilgilerin hem mesleki hem de kişisel hayatınıza nasıl katkıda bulunduğunu düşünüyorsunuz?

14.  Kültürel Zeka Kültürel zeka, bireyin farklı kültürlerde etkili bir şekilde hareket edebilme yeteneğidir. Bu, kültürel farklılıkların farkında olmayı, empati kurmayı ve bu farklılıklara uyum sağlamayı içerir.Soru: Kültürel zeka kavramını nasıl tanımlarsınız? Bu yeteneğinizi geliştirmek için hangi adımları atıyorsunuz?

15.  Kültürel Görecelik Kültürel görecelik, bir kültürü kendi bağlamı içinde değerlendirme ve yargılamama yaklaşımıdır. Kültürel görecelik, bir kültüre özgü normların, inançların ve uygulamaların evrensel olmadığını anlamayı içerir.Soru: Kültürel göreceliği deneyimlediğiniz bir olaydan bahseder misiniz? Bu olaydan ne öğrendiğinizi ve nasıl bir anlayış geliştirdiğinizi paylaşır mısınız?

16.  Eleştirel Düşünme Kültürler arası iletişimde eleştirel düşünme, bireyin kültürel farklılıkları sorgulama, analiz etme ve kendi varsayımlarını gözden geçirme yeteneğidir.Soru: Kültürler arası iletişimde eleştirel düşünmenin önemi hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu konuda yaşadığınız bir örneği paylaşarak, eleştirel düşünmenin nasıl etkili olduğunu anlatır mısınız?

17.  Kültürlerarası Etkililik Kültürlerarası etkililik, bireylerin farklı kültürel ortamlarda başarılı bir şekilde etkileşim kurabilme yeteneğidir. Bu, iletişim becerilerini ve empatiyi içerir.Soru: Farklı kültürel bir ortamda yaşadığınız etkili bir etkileşimi paylaşır mısınız? Bu etkileşimden nasıl faydalandığınızı ve öğrendiklerinizi anlatır mısınız?

18.  Kültürel Beceri Kültürel beceriler, bireyin farklı kültürel bağlamlarda etkili iletişim kurma ve davranma yeteneğidir. Bu, kültürler arası ilişkilerde önemli bir rol oynar.Soru: Kültürel becerilerinizi nasıl geliştirdiniz? Bu becerilerin iş veya sosyal hayatınızdaki rolünü nasıl tanımlarsınız?

Bölüm 4: Kültürel Yetersizlik ve Çevresel Etkiler

19.  Kültürel Şok Kültürel şok, bir kişinin kendi kültüründen farklı bir kültürle karşılaştığında yaşadığı karmaşık duygusal ve zihinsel uyum sürecidir. Bu, başlangıçta yabancı bir kültürle karşılaşmanın yarattığı şaşkınlık, endişe ve bazen rahatsızlık hissini içerir.Soru: Daha önce farklı bir kültürle karşılaştığınızda kültürel şok yaşadığınız bir durumu paylaşır mısınız? Bu deneyim size nasıl hissettirdi ve sizin üzerinizde ne tür etkiler bıraktı?

20.  Kültürel Çatışma Kültürel çatışma, bireylerin farklı kültürel değerler, normlar veya davranışlar nedeniyle anlaşmazlık yaşadığı durumlardır. Bu çatışmalar, genellikle birbirini anlamada güçlük çekmekten kaynaklanır.Soru: Daha önce farklı kültürel değerler veya normlar nedeniyle bir çatışma yaşadınız mı? Eğer yaşadıysanız, bu durumu nasıl yönettiniz ve ne gibi stratejiler kullandınız?

21.  Kültürel BoşlukKültürel boşluk, bireyin farklı bir kültürel ortamda kendi kimliğini veya alışkanlıklarını sorguladığı, aidiyet duygusunu kaybettiği ya da yabancı hissettiği durumları ifade eder. Bu, bir kültüre tam olarak uyum sağlayamamanın yarattığı boşluk hissidir.Soru: Farklı bir kültürde yaşarken ya da çalışırken kendinizi hiç kültürel bir boşluk içinde hissettiniz mi? Bu deneyim sizi nasıl etkiledi ve bu durumla nasıl başa çıktınız?

22.  Kültürel Ağrı Kültürel ağrı, bireyin farklı bir kültüre uyum sağlamaya çalışırken yaşadığı duygusal veya zihinsel zorlukları ifade eder. Bu, kültürel farklılıkların getirdiği hayal kırıklıkları, stres veya izolasyon duygusu ile ilişkilendirilebilir.Soru: Kültürel farklılıklar nedeniyle duygusal ya da zihinsel zorluklar yaşadınız mı? Bu durumu nasıl açıklarsınız ve bu zorluklarla nasıl başa çıktınız?

Bölüm 5: Çıktılar ve Sonuçlar  (Bu dört olumlu çıktıyı ilgili ölçekleri kullanarak değerlendirebilirsiniz)

23.  Kültürel Farkındalık Kültürel farkındalık, kişinin kendi kültürel kimliğinin ve farklı kültürel grupların değerlerinin, inançlarının ve davranışlarının farkında olmasıdır. Bu, başkalarının kültürel deneyimlerini anlamak için temel bir adımdır.Soru: Kültürel farkındalığınızı geliştiren bir deneyimi paylaşır mısınız? Bu deneyim, farklı kültürlere bakış açınızı nasıl değiştirdi?

24.  Kültürel Duyarlılık Kültürel duyarlılık, farklı kültürlere sahip bireylerin inançlarına, değerlerine ve davranışlarına saygı duymayı ve onları anlamayı gerektirir. Bu, empati kurmayı ve kültürel farklılıklara karşı dikkatli olmayı içerir.Soru: Farklı kültürlerden insanlara karşı duyarlılık geliştirdiğinizi hissettiğiniz bir durumu anlatır mısınız? Bu durumun sizin üzerinizde ne gibi etkileri oldu?

25.  Kültürel Güvenlik Kültürel güvenlik, bireyin bir kültürel ortamda kendini güvende hissetmesi ve bu ortamda kabul görmesi anlamına gelir. Birey, kendi kültürel kimliğiyle saygı duyulduğunu ve değer verildiğini hissetmelidir.Soru: Kendinizi bir kültürde güvende hissetmediğiniz bir olay yaşadınız mı? Bu durumda ne gibi adımlar attınız ve nasıl bir yol izlediniz?

26.  Kültürlerarası İletişim Yeterliliği Kültürlerarası iletişim yeterliliği, farklı kültürel geçmişlere sahip bireylerle etkili ve anlamlı iletişim kurabilme yeteneğidir. Bu, dinleme, empati kurma, açık iletişim ve uyum sağlama becerilerini içerir.Soru: Farklı kültürlerden insanlarla etkili bir iletişim kurduğunuz bir durumu paylaşır mısınız? Bu deneyim size neler öğretti ve gelecekteki kültürlerarası etkileşimlerinizde nasıl bir fark yarattı?